Özelleştirilen elektrik ve doğalgaz işletmelerinin performansı tartışılıyor.
Deva Partisi Genel Başkanı Ali Babacan TV 100 ekranlarında katıldığı programdaki konuşmasında elektrik ve doğalgaz dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesinin yanlış olduğunu söyledi. Ancak Babacan daha önce Telekom'un özelleştirilmesini doğru bir karar olarak değerlendirmişti.
Babacan programda elektrik ve doğalgaz dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesinin yanlışlığını şu sözlerle değerlendiriyor: “Elektrik, doğalgaz dağıtımı alanlarında özelleştirme doğru olmadı. Özelleştirilen dağıtım şirketlerine denetime giden adam çok zayıf eleman, dolayısıyla bunlar denetlenemiyor. Bugünkü aklımız olsa bunları özelleştirmezdik.” Aynı Babacan daha önce 2022 yılında yaptığı açıklamasında Telekom'un özelleştirilmesinin özel sektörün işletmeciliğinde kurumların daha verimli çalışması gerekçesi ile olumlu bulduğunu belirtmişti. Oysa Türk Telekom'un 2005 yılında özelleştirme çalışmaları kapsamında, %55 hissesi ile Oger Telekomünikasyon A.Ş.'ye devredil sonrasında şirket yükümlülüklerini yerine getirememiş ve özelleştirmeden 17 yıl içi boşaltılarak sonra tekrar devlete devredilmişti.
Türk Telekom'un içi boşaltılarak devlete devredilmesi
Türk Telekom’un özelleştirildiği 2005 yılında 7,6 milyar TL olan öz sermayesi, 2017 yılının sonunda 4,5 milyar TL’ye düştü. Yine 2005 yılında borçsuz şekilde satışı yapılan ve 12 milyar TL varlığı olan Türk Telekom’un, 2015 yılı mali tablosuna bakıldığında ise borcu 11 milyar TL artmış, varlığı da 3 milyar TL civarında azalmıştı. Oysa Lübnanlı şirket Türk Telekom’u satın aldığı tarihten 2013 yılına kadar 11.4 milyar dolar kâr etti. Türk bankalarına olan kredi borcunu ödemesi gereken şirket, bu kazancın büyük bir kısmını ise yüzde 55 hisse sahibi şirketin en büyük hissedarı olan Lübnanlı Mohammed Hariri’ye ve borçlu olduğu Suudi Arabistanlı ortaklarına temettü olarak aktardı. Bununla da yetinmeyen Lübnanlı şirket, Türk Telekom üzerine kayıtlı ancak PTT’ye ait olan ve geçici olarak yapılan sözleşme ile PTT tarafından devredilmiş tüm ülkedeki arsalar, araziler, binalar eğitim ve sosyal tesislerinin yüzde 89’unu da usulsüz bir biçimde sattı. Bunlardan bazıları ise paha biçilmez değerdeydi.
Özelleştirmelerin neresinden tutsanız elinizde kalıyor
Elektrik ve doğalgaz dağıtım şirketleri ve Türk Telekom ya da diğer kamu kurumlarının özelleştirilmesi sonrasında büyüteçle olumlu sonuç arama çabası beyhudedir. Özelleştirme sonrasında özelleştirilen hiçbir işletmede teknolojik yenilik, yatırım, büyümeye yönelik adımlar atılabilmiş değildir. Özelleştirmenin tek başarılı argümanı çalışanları daha verimli çalıştırılması olabilir. Eğer bunu başarı olarak ele almak olanaklı ise özelleştirilen kurumlarda aynı işin daha az çalışanla yapılması söz konusu olmuştur. Daha yaygın, daha gelişkin ve daha nitelikli hizmet üretimi ancak kamu işletmeciliği ile olanaklı olabilir. Ancak kuşkusuz ki, özel sektörün kamuya göre daha verimli işletmecilik yapacağı görüşüne sahip kamu yönetimi anlayışı ile bunu gerçekleştirmek olanaklı değil.
Kaynak:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder