29 Aralık 2023 Cuma

Hiçbirimiz güvende değiliz: Kuzey Marmara otoyol felaketi

Kuzey Marmara otoyolunda 10 kişinin ölümü ile gerçekleşen kaza ülkemizde ulaşım planlamasının felaket nedeni olarak ortaya çıkabildiğini gösterdi.

İller arası toplu ulaşım ağı yetersiz

Türkiye’de üç büyük il arasında, Kuzey ve Güney akslarıyla Doğu ve Batı Aksları arasında büyükşehirleri birbirine bağlayan demiryolu ya da deniz yolu ile birleştirilmiş toplu ulaşım ağı bulunmuyor. Tren ya da deniz yolu ile sağlanan toplu ulaşım yok, yetersiz, beklenen hızda toplu ulaşımı sağlamaktan uzak ve büyükşehirleri de içine alan nüfusu yoğun yerleşim yerlerini  birbirine bağlama hedefine ulaşmıyor. Ülkenin sanayi, ticaret, hizmet ve turizm merkezleri toplu ulaşımla ulaşılabilir olmaktan uzak. Bu kadar yoğun bir nüfusun ototyollar aracılığı ile iklim koşullarına oldukça duyarlı olan karayolu ile birbirine bağlamayı amaçlayan ulaşım politikası kazaların ve ulaşım felaketlerinin ortaya çıkmasına yol açıyor. Hızlı, güvenli, toplu ulaşım sistemleri oluşturmaksızın iller arası hareketliliğin riskli ve bazı durumlarda felakete yol açan bir eylem olmaktan çıkarılması olanaklı görünmüyor.    


Otoyola dayalı ulaşım politikasından vazgeçilmeli

Otoyola dayalı şehirleri arası ulaşım politikası trafik kazalarının önemli bir nedeni olan bireysel faktörlerin etkisine fazlasıyla açık bulunuyor. Sürücülerin sürücülük becerisinin yetersizliği, sürücü yorgunluğu ve dikkatsizliği, araçların bakımlarının gereği gibi yapılmamış olması ve yağmur, sis, kar yağışı, gizli buzlanma gibi meteorolojik faktörlerin etkisi otoyollarda kaza sıklığının artmasına neden oluyor. Ulaşımda hıza verilen önemin her geçen arttığı günümüz koşullarında şehirler arası ulaşımın otoyola dayalı olması yanlış bir tercihe karşılık geliyor. Otoyola dayalı ulaşım politikası yerine kamucu toplu ulaşım politikasının tercih edilmesi gerekiyor ki, bunun için genel politik tercihlerin neoliberal politikalardan kamucu politikalara doğru değişmesi önem taşıyor.

Neoliberal politikaların sonucu

1980 sonrası dönemde uygulamaya konulan neoliberal politikaların sonrasında kamucu ulaşım politikası yerine yap-işlet-devret modeline dayanan otoyol temelli ulaşım politikasının yürütülmesi söz konusu oldu. Bu dönemde yüksek maliyetli hızlı tren ve deniz yolu ulaşımı yatırımları gerçekleştirilemezken, yapım maliyetleri ulaşım hizmetlerini kullanan kullanıcılara yansıtılacak şekilde ücretli otoyol yapımına hız verildi. Bu koşullarda ulaşımda hız, konfor ve güvenliğin sağlanmasının bireylerin sorumluluklarını yerine getirmesine bağlı kılan yönetim anlayışı etkili oldu. Trafik kazalarının önlenmesini, hiçbir zaman tam olarak sağlanamayacak olan kullanıcıların özen ve dikkatine bağlı kılınmış oldu. Gelinen noktada neoliberal ulaşım politikalarının gölgesi altında artık hiçbirimiz güvenli seyahat hakkına sahip değiliz.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder